Pandemia i związana z nią praca zdalna nie odbija się tylko na naszym zdrowiu psychicznym. Nasze dzieci musiały porzucić dotychczasowy tryb życia, ulubione zajęcia, zostawić koleżanki i kolegów i zostać w domu. W jaki sposób możemy zadbać o potrzeby i zdrowie psychiczne naszych dzieci?
Dzieci podobnie jak dorośli mają swoje potrzeby i pragnienia. Aż do okresu wczesnej dorosłości mogą dynamicznie zmieniać się i ewoluować. Jednak zwykle najsilniejsze potrzeby zostają z nami na całe życie i już we wczesnym okresie rozwoju możemy łatwo je zaobserwować. Łatwo zauważyć, że twoje dziecko jest ruchliwe, spełnia się w aktywności fizycznej i odkąd nauczyło się chodzić jest w ciągłym ruchu. Nie zdziwi nas wówczas fakt, że w wieku dorosłym wciąż będzie miało dużą potrzebę aktywności fizycznej. Jeżeli dziecko jest żywo zainteresowane nauką i nie wysuwa nosa spoza książek niezależnie od motywacji zewnętrznej w postaci ocen, w przyszłości prawdopodobnie potrzeba ciekawości będzie mu dalej towarzyszyć.
W czasie pandemii niektóre potrzeby naszych dzieci są narażone na szczególną frustrację. Do problemów emocjonalnych dochodzą również kwestie techniczne. Badania pokazują, że ok. 40 % dzieci nie ma dostępu do laptopa i internetu, a także urządzeń takich jak drukarka czy innych przedmiotów niezbędnych do nauki w domu. W jaki sposób, mimo pojawiających się trudności, możemy zatroszczyć się o potrzeby naszych dzieci? Jakim motywatorom szczególnie warto się przyjrzeć?
Aktywność fizyczna (duża) – nieustanne przebywanie w tej samej przestrzeni jest trudne dla każdego, ale szczególnie odczuwają to najbardziej ruchliwe dzieci. Jeśli nasze dziecko nie może usiedzieć w miejscu i spełnia się w ruchu, nieustanne siedzenie w tym samym miejscu będzie dla niego bardzo trudne. Podstawowa aktywność taka jak dojście i powrót ze szkoły, przemieszczanie się między klasami czy w-f zostają zastąpione kilkugodzinnym siedzeniem przed komputerem. Zadbajmy, aby nasze dzieci codziennie miały dodatkową dawkę ruchu i zachęcajmy je do aktywności na dworze. Dbajmy, aby pomiędzy lekcjami zrobiły sobie choć krótką przerwę na ćwiczenia i rozruszanie kości.
Kontakty społeczne (duże) – człowiek jest istotą społeczną, ale niektóre osoby bardziej niż inne potrzebują interakcji z innymi. Przez przeniesienie zajęć na tryb zdalny nasze dzieci znacznie ograniczyły kontakt ze swoimi rówieśnikami. Mimo zaleceń związanych z izolacją, pamiętajmy, o tym, że kontakt z koleżankami i kolegami jest w wieku szkolnym szczególnie ważny. Może poza lekcjami uda się zorganizować klasowe spotkanie online? Dzieci mogą spotykać się też w parkach wyprowadzając swoje zwierzaki na spacer.
Uznanie i Status (duże) – brak uznania i akceptacji ze strony otoczenia to kolejna potrzeba, która może szczególnie cierpieć w czasie pandemii. W sztucznym środowisku pracy zdalnej bardzo trudno dostrzegać i doceniać efekty pracy naszych dzieci. Wysoka potrzeba statusu i uznania wiąże się również ze szczególną chęcią zaistnienia na tle grupy. Pamiętajmy, żeby doceniać nasze dzieci za postępy w nauce i wytrwałość. Radzenie sobie z nową rzeczywistością jest dla dzieci szczególnym wyzwaniem, nie zapominajmy więc o pozytywnych wzmocnieniach.
Niezależność (mała) – niskie natężenie motywatora Niezależność wiąże się z wysoką potrzebą współzależności i chęcią zespołowego działania. Spotkania online nie zastąpią nam prawdziwej pracy w grupie i płynącego z niej poczucia przynależności. Postarajmy się poświęcić naszym dzieciom czas, aby mogły choć trochę odczuć, że robią coś wspólnie. Przygotujmy razem obiad, albo dekoracje do pokoju. Możemy przenieść zespołowe działanie z klasy do domu.
Honor (mały) – niskie natężenie motywatora Honor wiąże się z niewielką potrzebą przestrzegania zasad. Dzieci, które posiadają niska potrzebę Honoru często udają, że są na lekcjach w międzyczasie grając w gry czy korzystając z social mediów, ściągają na sprawdzianach (a jest to teraz szczególnie łatwe) co na dłuższą metę z pewnością będzie im szkodzić. W połączeniu z niskim natężeniem motywatora Władza ambicje naszych dzieci mogą nie być zbyt wygórowane. Pomóżmy dzieciom skupić się odcinając jak najwięcej dystrakcji, które mogę rozkojarzać je w czasie zajęć.
Spokój (duży) – trudne warunki pracy i nauki w domu sprawiają, że w naszych dzieciach kumuluje się dużo emocji. Niepewność stała się codziennością, nie wiadomo kiedy wrócimy do znanej i komfortowej rutyny, niczego nie można przewidzieć czy zakładać. Nasze dziecko może chować w sobie dużo frustracji. Warto rozmawiać z dzieckiem o emocjach, szczególnie w tym trudnym okresie. Zadbajmy o ruch na powietrzu, żeby mogło pozbyć się napięcia i pamiętajmy o zapewnieniu aktywności, która pozwoli odpocząć od komputera.
Na rodzicach ciąży ostatnio duża odpowiedzialność w związku z wychowaniem i edukacją dzieci. Pamiętaj jednak, że jesteś tylko człowiekiem, a sytuacja,w której się znaleźliśmy jest wyzwaniem dla wszystkich.
- Pamiętaj, że nie musisz stawać się domowym nauczycielem. Rób to co możesz i co jest w zakresie twoich możliwości. Najważniejsze jest okazywanie wsparcia i miłości.
- Zapewnij sobie i dziecku strukturę w ciągu dnia. Ustal zasady, wprowadź nową rutynę. Dbaj żeby po lekcjach i pracy znaleźć czas na zabawę i aktywność fizyczną.
- Znajdź stałe miejsce pracy dla siebie i dziecka. Słuchawki na pewno okażą się pomocne podczas pracy w tej samej przestrzeni.
W czasach pandemii rola rodziców jest szczególnie ważna, aby wspierać dzieci w trudnej sytuacji. Starajmy się zrozumieć nasze dziecko oraz jego potrzeby i pomóżmy mu je realizować. Nie jest to proste działanie przy tak ograniczonych zasobach, ale postarajmy się zrobić wszystko co w naszej mocy by wesprzeć nasze dzieci. Może pandemia będzie dobrą okazją, żeby dokładniej przyjrzeć się potrzebom naszych dzieci i zadbać o ich wewnętrzną motywację.
Autor: Ewa Jochheim