W dzisiejszym świecie, gdzie zewnętrzne bodźce próbują przejąć kontrolę nad naszymi decyzjami, motywacja wewnętrzna staje się fundamentem, który pozwala działać z głębokim zaangażowaniem, sercem i w spójności ze sobą. To właśnie ona popycha nas do podejmowania wyzwań nie dla nagród, lecz z potrzeby wewnętrznego spełnienia – zarówno w życiu zawodowym, jak i osobistym.

Spis treści

Czym jest motywacja wewnętrzna?

Motywacja wewnętrzna to siła, która wypływa prosto z naszego wnętrza – z przekonań, wartości i pragnień. To ona napędza nas do działania z pasją i pełnym zaangażowaniem, bez oczekiwania na zewnętrzne nagrody. W przeciwieństwie do motywacji zewnętrznej, bazującej na systemie nagród i kar, motywacja wewnętrzna wyrasta z naszych osobistych celów i wartości. Dzięki temu jest bardziej trwała, a jednocześnie przynosi głęboką, autentyczną satysfakcję.

Wybitny badacz ludzkiej motywacji, profesor Steven Reiss twierdził, że wszyscy ludzie mają te same 16 wewnętrznych motywatorów (wewnętrznych potrzeb), jednak nadają im różny priorytet. Dlatego każdy ma swój INDYWIDUALNY profil motywacji wewnętrznej. Coś bardzo motywującego dla jednej osoby, może być przeciętnie motywujące dla innej. Ponadto te wewnętrzne potrzeby mają podłoże genetyczne i towarzyszą nam przez całe życie, więc raz zdiagnozowany profil motywacyjny pozwala podejmować dobre decyzje na wiele lat do przodu!

Definicja i znaczenie motywacji wewnętrznej

Motywacja wewnętrzna to klucz do prawdziwego zaangażowania i długotrwałego poczucia spełnienia. Ludzie, którzy nią się kierują, często doświadczają radości i satysfakcji z tego, co robią. To właśnie ona pozwala nam oddawać się działaniom, które mają dla nas głębszy sens. Co więcej, motywacja wewnętrzna sprawia, że czerpiemy przyjemność nie tylko z osiągnięcia celu, ale także z samego procesu, który do niego prowadzi.

Różnice między motywacją wewnętrzną a zewnętrzną

Motywacja wewnętrzna i zewnętrzna* różnią się od siebie diametralnie. Poniżej przedstawiamy kluczowe różnice:

Motywacja wewnętrzna	Motywacja zewnętrzna*
Wynika z indywidualnych wartości i pragnień.	Opiera się na bodźcach takich jak nagrody czy kary.
Ma podłoże genetyczne, pochodzi z wewnątrz.	To zewnętrzne odziaływania i bodźce.
Można ją precyzyjnie zdiagnozować u każdego człowieka.	Zbiór różnych, nierzadko przypadkowych materialnych i niematerialnych bodźców.
Jest autentyczna i trwała. Nie zmienia się znacząco na przestrzeni całego życia.	Zależy od zmiennych czynników zewnętrznych.
Przynosi głęboką satysfakcję i poczucie sensu.	Motywuje do działania w celu zdobycia nagrody lub uniknięcia przykrych konsekwencji.
Skupia się na procesie, a nie tylko na wyniku.	Koncentruje się na osiągnięciu konkretnego celu.

* to, co potocznie określa się jako motywację zewnętrzną – my podtrzymujemy twierdzenie, że motywacja zewnętrzna nie istnieje. Motywacja rodzi się wewnątrz człowieka i jest powiązana z wewnętrznymi potrzebami/motywatorami. Nie ma czegoś takiego, jak motywacja pochodząca z zewnątrz. Jeśli jakiś zewnętrzny bodziec czy okoliczność uruchamia motywację, to dlatego, że jest to dla danej osoby motywujące wewnętrznie, czyli zgodne z jej indywidualnym profilem motywacyjnym.

Przykłady działań motywowanych wewnętrznie

Oto kilka przykładów działań, które wynikają z motywacji wewnętrznej:

Czytanie książek i zdobywanie wiedzy dla czystej przyjemności, a nie z obowiązku. (charakterystyczne dla osób z dużym motywatorem wewnętrznym Ciekawość)
Angażowanie się w wolontariat, by poczuć głębsze spełnienie i pomagać innym. (charakterystyczne dla osób z dużym motywatorem wewnętrznym Idealizm)
Tworzenie sztuki lub muzyki, ponieważ daje to satysfakcję i wyraża osobiste emocje. (charakterystyczne dla osób z dużym motywatorem wewnętrznym Piękno)
Uprawianie sportu, ponieważ sprawia to radość i poprawia samopoczucie. (charakterystyczne dla osób z dużym motywatorem wewnętrznym Aktywność fizyczna)

Takie działania nie wynikają z chęci zdobycia nagród, lecz z wewnętrznej potrzeby i satysfakcji, jaką przynoszą. Osoby, które podejmują tego typu aktywności, często odczuwają większe zadowolenie z życia oraz silniejsze poczucie sensu i harmonii.

Jeśli zastanawiasz cię co się dzieje w sytuacji, gdy wewnętrzny motywator ma małe natężenie obejrzyj poniższe wideo.

Chcesz wzmocnić swoją skuteczność w oparciu o wewnętrzną motywację?
Napisz do mnie na LI lub skorzystaj z formularza

Jak odkryć i rozwijać motywację wewnętrzną?

Rozwijanie motywacji wewnętrznej wymaga świadomego podejścia. Kluczowe pytanie brzmi: czy potrafimy odnaleźć w sobie prawdziwe źródła motywacji, które pozwolą nam działać z autentycznym entuzjazmem, niezależnie od okoliczności?

Odkryj swoje pasje: Zastanów się, co sprawia Ci największą radość i satysfakcję. Działania zgodne z Twoimi zainteresowaniami naturalnie wzmacniają motywację wewnętrzną.
Skup się na procesie: Naucz się czerpać przyjemność z samej drogi, a nie tylko z osiągnięcia celu. Celebruj małe kroki i postępy.
Znajdź sens w tym, co robisz: Zadaj sobie pytanie, dlaczego dane zadanie jest dla Ciebie ważne. Świadomość celu nadaje działaniom głębsze znaczenie.
Unikaj nadmiernej presji zewnętrznej: Staraj się działać w zgodzie z własnymi wartościami, a nie pod wpływem oczekiwań innych.

Odpowiedź na pytanie o źródło motywacji wewnętrznej może być kluczem do większej radości i satysfakcji z codziennych wyzwań. Warto poświęcić czas na refleksję nad tym, co naprawdę nas napędza i jak możemy to pielęgnować w codziennym życiu.

ROZWIĄZANIA DLA CIEBIE – odkryj co naprawdę cię napędza

ODKRYJ SIŁĘ wewnętrznej motywacji

Twój INDYWIDUALNY profil wewnętrznej motywacji

certyfikat rmp master 2 — **Certyfikacja dla PROFESJONALISTÓW sprawdź czy spełniasz wymagania**

Diagnoza motywacji wewnętrznej – Reiss Motivation Profile® (RMP)

W tej, nieco technicznej sekcji pokażemy ci, w jaki sposób profesor Steven Reiss opracował najszerzej na świecie stosowany kwestionariusz do diagnozy wewnętrznej motywacji. Robimy to aby pokazać ci sposób myślenia, który pozwolił odkryć najgłębsze źródła wewnętrznej motywacji.

Co tak naprawdę motywuje ludzi?

Jakie są podstawowe pragnienia ludzkości?

Jakie potrzeby ma człowiek?

Odpowiedzi na te pytania szukali najwybitniejsi psychologowie – m.in. William James, William McDougall, Henry Murray czy Abraham Maslow. Proponowali różne koncepcje ludzkiej motywacji ale ich prace pozostawały w sferze teoretycznej. Trudno o naukowe uzasadnienie i praktyczne zastosowanie zaproponowanych przez nich modeli.

Dopiero profesor Steven Reiss opracował kompleksową taksonomię ludzkiej motywacji składającą się z 16 potrzeb. Każdy człowiek ma te potrzeby ale każdy nadaje im inny priorytet. Stąd różnice w ludzkim zachowaniu.

profesor Steven Reiss, wybitny badacz wewnętrznej motywacji

Koncepcja priorytetu motywacyjnego najlepiej odróżnia model Reissa od wszystkich poprzednich modeli ludzkich potrzeb. Priorytet motywacyjny wskazuje jak bardzo czegoś potrzebujemy, a to pozwala precyzyjnie określić motywację człowieka za pomocą natężenia jego potrzeb.

Wiedza na temat ludzkiej motywacji ma kluczowe znaczenie, ponieważ pozwala przewidywać zachowania człowieka. Steven Reiss mówił:

Jeśli chcesz przewidywać co ludzie zrobią, dowiedz się jakie są ich fundamentalne potrzeby, bo właśnie to będą chcieli osiągnąć. To zaskakujące, że tej idei nie poświęcono więcej uwagi w psychologii.

Aby odkryć fundamentalne potrzeby człowieka, należy dokonać analizy łańcuchów zachowań, by dojść do tego, co znajduje się na końcu i zidentyfikować tę potrzebę (wewnętrzną motywację), która jest ostateczna. Steven Reiss opisuje to w następujący sposób:

Analiza motywacyjna wielu akcji ukazuje łańcuchy instrumentalnych zachowań, ale na końcu każdego takiego łańcucha musi być wewnętrznie motywujący bodziec (cel nieinstrumentalny).

Oto przykładowy łańcuch zachowań:

praca -> pieniądze -> opieka medyczna -> troska o rodzinę

Gdy zapytasz kogoś – czego potrzebujesz? – odpowie: pracy. Ale co to mówi na temat jego prawdziwej potrzeby? Być może potrzebuje pracy, żeby mieć pieniądze, aby móc przeznaczyć je na opiekę medyczną dla swojej rodziny. Powyższy łańcuch zachowań pokazuje, że celem końcowym (ang. end goal), nieinstrumentalnym, wewnętrznie motywującym jest troska o rodzinę. Wszystko, co wcześniej – czyli praca, pieniądze, opieka medyczna, to środki (ang. means). Nie mówią one o tym czego tak naprawdę potrzebuje ten człowiek. Dopiero to, co jest na końcu łańcucha zachowań, pokazuje co jest jego prawdziwą potrzebą.

Rozróżnij środki (ang. means) i cele (ang. ends).

Na końcu łańcucha jest cel końcowy (ang. end), wszystko to, co jest wcześniej, jest wyłącznie środkiem do osiągnięcia tego celu (ang. mean).

W celu odkrycia wszystkich podstawowych potrzeb do których mogą dążyć ludzie, Steven Reiss razem ze swoim zespołem przeprowadził szeroko zakrojone badania. Mówił o nich:

Przyjęliśmy nowe podejścia do zbadania uniwersalnych celów (ang. end goals). Jeśli chcemy je zidentyfikować, dlaczego nie zapytać o nie ludzi wprost?

Steven Reiss nie zaczął swoich badań od stworzenia listy 16 potrzeb, które później starał się zweryfikować. Potrzeby wytypował na podstawie odpowiedzi dotyczących motywacji tysięcy osób zamieszkujących trzy kontynenty.

Studiując zebrane odpowiedzi zespól profesora przyjął trzy założenia.

Po pierwsze musiały być to cele końcowe (ang. end goals).
Po drugie, uniwersalne motywatory, dostępne dla każdego człowieka.
Po trzecie, konieczne jest, aby miały znaczenie psychologiczne.

Te założenia pozwoliły opracować listę 16 uniwersalnych celów końcowych o znaczeniu psychologicznym: władza, niezależność, ciekawość, uznanie, porządek, gromadzenie, honor, idealizm, kontakty społeczne, rodzina, status, rewanż, piękno, jedzenie, aktywność fizyczna, spokój.

Profil motywacyjny RMP — Przykładowy profil motywacji wewnętrznej Reiss Motivation Profile® (RMP)

Czynniki wspierające motywację wewnętrzną

Wspieranie motywacji wewnętrznej to fundament budowania trwałego zaangażowania i prawdziwej satysfakcji z podejmowanych działań. Elementy takie jak poczucie wpływu, kompetencja czy wyzwania tworzą solidną podstawę tej formy motywacji. Każdy z nich rozwija potrzebę działania, która wypływa z nas samych, a nie z zewnętrznych nagród. To właśnie motywacja wewnętrzna pozwala nam działać z pasją i zaangażowaniem.

Autonomia: Poczucie kontroli nad własnym życiem

Autonomia, czyli świadomość, że mamy wpływ na swoje decyzje i działania, stanowi jeden z filarów motywacji wewnętrznej. Możliwość wyboru zgodnie z własnymi wartościami i przekonaniami zwiększa zaangażowanie i pasję. Gdy mamy kontrolę nad tym, co robimy, nasza motywacja rośnie, a my chętniej podejmujemy inicjatywę. Autonomia pozwala działać w zgodzie z samym sobą, co jest bezcenne w dążeniu do spełnienia.

Kompetencja: Budowanie poczucia efektywności

Poczucie kompetencji, czyli świadomość własnej skuteczności, to kolejny kluczowy element motywacji wewnętrznej. Kiedy widzimy, że nasze działania przynoszą efekty, nabieramy pewności siebie i ochoty na kolejne wyzwania. To poczucie efektywności nie tylko motywuje, ale też daje ogromną satysfakcję. Na przykład, ucząc się nowej umiejętności, dostrzegamy postępy – i to właśnie one sprawiają, że chcemy iść dalej. Postępy budują pewność siebie i motywują do dalszego rozwoju.

Poczucie przepływu (flow): Stan pełnego zaangażowania

Stan przepływu, czyli flow, to moment, w którym całkowicie zatracamy się w wykonywanej czynności. Czas przestaje istnieć, a my jesteśmy w pełni skupieni na zadaniu. To uczucie, typowe dla działań motywowanych wewnętrznie, przynosi ogromną satysfakcję. Wyobraź sobie artystę pochłoniętego tworzeniem dzieła lub sportowca w trakcie zawodów – to właśnie wtedy flow staje się źródłem kreatywności i efektywności.

Wyzwania: Jak stymulować wewnętrzną motywację?

Wyzwania to potężne narzędzie wspierające motywację wewnętrzną. Wyzwania, które są ambitne, ale osiągalne, mobilizują nas do wysiłku i rozwijania umiejętności. Kluczem jest znalezienie równowagi między trudnością a możliwością osiągnięcia celu. To jak wysoko powinniśmy zawieszać sobie poprzeczkę wynika z INDYWIDUALNEGO profilu motywacyjnego każdej osoby (a te, jak już wiemy, różnią się między sobą). Niektórzy potrzebują dużych wyzwań aby się nie nudzić, a inni dzielą przysłowiowego słonia na małe kawałki, aby nie sparaliżował ich strach przed porażką lub obawa przed potencjalnym wyśmianiem przez innych. (tu w znalezieniu odpowiedzi szczególnie pomocne okaże się natężenie motywatorów Władza i Uznanie)

Jak wzmacniać motywację wewnętrzną?

Praktyczne sposoby na zwiększanie motywacji wewnętrznej

Jak w praktyce zwiększyć swoją motywację wewnętrzną? Tak naprawdę to pytanie powinno brzmieć: jak w pełni korzystać ze swojej wewnętrznej motywacji? Oto kilka sprawdzonych sposobów:

Wyznaczaj cele zgodne z wartościami (wewnętrznymi motywatorami) – kiedy to, co robisz, jest dla Ciebie ważne, łatwiej działać z zaangażowaniem.
Analizuj postępy – regularnie oceniaj swoje działania i dostosowuj strategię, jeśli to konieczne.
Celebruj sukcesy – osiągnięcia dodają skrzydeł i motywują do dalszych działań.

Te proste, ale skuteczne metody mogą znacząco zwiększyć Twoją motywację i zaangażowanie.

Jak unikać osłabiania motywacji przez czynniki zewnętrzne?

Wzmacnianie motywacji to jedno, ale równie ważne jest unikanie jej osłabiania przez czynniki zewnętrzne. Nie chodzi tu o zmianę twojego indywidualnego profilu motywacyjnego, bo on, jak już wiesz, w ciągu twojego życia znacząco się nie zmieni . O co w takim razie chodzi? O utracony potencjał wynikający z niewykorzystania twoich indywidualnych zasobów. Oto, na co warto zwrócić uwagę:

Po pierwsze – sprawdź co jest dla ciebie ważne, nazwij to, co cię wewnętrznie motywuje. Pomocna może okazać się najpopularniejsza potwierdzona naukowo taksonomia wewnętrznej motywacji.
Po drugie – jeśli coś, co motywuje innych ludzi, nie motywuje ciebie, to prawdopodobnie dlatego, że macie różną hierarchię wewnętrznych motywatorów. To raczej się nie zmieni. Nie trać czasu na przekonywanie siebie (ani innych).
Po trzecie – zacznij działać w zgodzie z sobą, dopasuj swoje otoczenie i czynności które wykonujesz w sposób pozwalający ci na możliwie najpełniejsze realizowanie twoich wewnętrznych motywatorów.

Wewnętrzna motywacja pozostaje stabilna, a ty będziesz mógł cieszyć się długotrwałym zaangażowaniem i nieustannym rozwojem osobistym.

Korzyści płynące z motywacji wewnętrznej

Motywacja wewnętrzna to niezwykle potężne narzędzie, które może całkowicie odmienić nasze życie – zarówno na gruncie osobistym, jak i zawodowym. Jej największą siłą jest zdolność do wzmacniania wytrwałości, zaangażowania oraz efektywności. Osoby kierujące się tą formą motywacji często odczuwają głębokie spełnienie i autentyczną satysfakcję z podejmowanych działań. W dłuższej perspektywie to właśnie ona staje się kluczem do trwałego sukcesu. Co więcej, motywacja wewnętrzna pozwala działać w zgodzie z własnymi wartościami, co sprawia, że nasze wysiłki nabierają większego znaczenia i stają się bardziej autentyczne.

Dlaczego warto inwestować w rozwój motywacji wewnętrznej?

Decyzja o inwestowaniu w rozwój motywacji wewnętrznej (mamy tu na myśli poszerzanie wiedzy na temat wewnętrznej motywacji – zarówno twojej jak i innych) może całkowicie odmienić Twoje życie – zarówno na gruncie osobistym, jak i zawodowym. W przeciwieństwie do tzw. motywacji zewnętrznej, która bywa ulotna i zależna od nagród, motywacja wewnętrzna opiera się na autentycznym poczuciu spełnienia i satysfakcji. To właśnie ona pozwala działać z pasją i pełnym zaangażowaniem, niezależnie od okoliczności.

Rozwijając tę formę motywacji, zyskujemy:

Większą wytrwałość i skuteczność w dążeniu do celów.
Głęboką radość z wykonywanych zadań.
Otwartość na nowe wyzwania i eksplorację nieznanych możliwości.
Wszechstronny rozwój – zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym.

Może warto się zastanowić, jak wykorzystać motywację wewnętrzną, by osiągnąć sukces i szczęście w różnych aspektach życia. Czy masz gotowość aby odkryć, co naprawdę cię napędza, i przekuć tę wiedzę w realizację swoich celów?

ROZWIĄZANIA DLA CIEBIE – zacznij korzystać z wewnętrznej motywacji